Chương 4 – Các ông chủ dẫn dắt: Đừng bao giờ đối xử với Sếp nhất của bạn như một lão già lẩm cẩm. (Cho dù ông ta hay bà ấy là như vậy).
Cho tới giờ, những lời phàn nàn thông thường nhất ở một tổ chức – từ các quản lý mới, từ các quản lý điều hành mùa vụ, hay từ tất cả mọi người – đều là việc họ phải làm công cho các ông chủ tệ. Các ông chủ kỳ vọng ngày càng cao về nghề nghiệp của bạn, và họ cũng phải có tất cả các phiếu bầu – họ kiểm soát chi trả, phân công bổ nhiệm, đồ ăn đồ mặc, tiếp cận nhân sự cao cấp. Với chúng ta, họ là một phần thiết yếu trong cuộc sống của công ty; vì thế, quan hệ không dễ chịu với một vi sếp bất kỳ thực sự sẽ phá hoại đạo đức, tha hóa nghề nghiệp và cuộc sống của bạn. Ai trong chúng ta cũng có ít nhất một vị sếp trong sự nghiệp của mình, điều quan trọng là bạn phải học cách ứng xử với cả ông chủ tốt và ông chủ xấu. Các quy luật của Feiner trong phần Các Ông Chủ Dẫn Dắt giúp cải thiện mối quan hệ của bạn với các ông chủ, để bạn có thể giảm thời gian mâu thuẫn và tăng thời gian tận hưởng các hợp tác tin cậy.
- Quy luật Tạo ra chiếc giường của chính bạn: Nhớ rằng chính bạn có trách nhiệm duy nhất cho chất lượng mối quan hệ của bạn với ông chủ, cho dù ông ta hay bà ấy có tệ đến mức nào. Mọi người đều có khả năng ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả tới quan hệ với sếp; và nếu không có niềm tin thì người ta nhanh chóng đẩy mình trở thành nạn nhân của sếp. Thế nên, để cởi mở hơn, bạn luôn phải cư xử đúng mực nhất, cố gắng đặt niềm tin ở sếp, và suy nghĩ tích cực ở mọi thời điểm.
- Quy luật Ai là người đeo mặt nạ: Chỉ khi cần hiểu rõ cấp dưới của mình (Quy luật về sự Khác biệt) thì bạn mới cần hiểu rõ sếp của mình. Hơn thế, câu hỏi hiển nhiên cô ta là ai và kiến thức nền tảng của cô ấy hay anh ấy là gì, từng người cần động lực như thế nào, ưu tiên, mục tiêu, phong cách quản lý của cô ấy anh ấy? Có rất nhiều điều cần biết. Rồi đâu là các điểm nóng, nỗi sợ hay tham vọng của từng người? Điểm yếu của cô ấy hay anh ấy? Và dĩ nhiên, họ kỳ vọng gì ở bạn? Anh ta hay cô ấy cần rất nhiều dữ liệu hay chỉ một bức tranh toàn cảnh? Anh ấy hay cô ấy cần nhiều cập nhật thông tin hay chỉ kiểm tra lướt qua khi bạn hoàn thành việc bổ nhiệm? Quan trọng là bạn tìm hiểu thông tin của sếp mà không sử dụng như bằng cớ về điểm yếu và điểm mạnh của họ, mà coi đó là dữ liệu giá trị giúp mình cư xử đúng đắn hơn.
Một lưu ý nữa là bạn cũng nên tìm ra càng nhiều càng tốt các thông tin như vậy từ các nhân vật có vị trí cao hơn vị trí của bạn trọng tổ chức.
- Quy luật Cam kết Chuyên nghiệp: Là một lãnh đạo, bạn phải cam kết bản thân mình cho thành công của ông chủ, cho dù cá nhân bạn cảm nhận thế nào về người đó. Điều này có nghĩa là cam kết giúp sếp có thể diện tốt và ý thức được sở hữu của bạn đối với thành công và hiệu quả công việc của ông chủ hay bà chủ. Dù bạn ghét sếp đến mấy, bạn vẫn phải ‘chuyên chở ông ấy hay bà ấy’ và cố gắng hết sức để làm thể diện của họ tốt đẹp. Không gì nói lên được tính cách của một nhà lãnh đạo hơn nỗ lực của người này trong việc giúp một ông chủ tệ có một thể diện tốt, và bảo vệ nó với thái độ “dù có chuyện gì xảy ra”. Những người khác trong tổ chức sẽ ghi nhận và tôn trọng bạn về điều này. Nói cách khác, nếu bạn làm sếp trở nên tệ và người sếp mất việc vì điều này, bạn sẽ được gọi là “kẻ giết chủ” và chẳng ai muốn nhận một “kẻ giết chủ” vào nhóm của họ cả.
- Quy luật về Thỏa ước Sự nghiệp: chỉ khi muốn xây dựng Hợp đồng Chất lượng với cấp dưới, bạn mới cần một Thỏa ước Sự Nghiệp với ông chủ của mình. Nếu như Hợp đồng Chất lượng cần được viết ra thành văn bản, thì Thỏa Ước Sự Nghiệp không cần phải vậy. Thực chất đó là việc hiểu không chính thức rằng bạn sẽ xây đắp cho sếp mình đến cùng. Đáp lại việc bạn làm sếp trở nên tốt đẹp trong mắt người khác, sếp cần phải cho bạn 4 thứ sau:
- Huấn luyện bạn các kỹ năng phát triển – đặc biệt nếu bạn đang bắt đầu sự nghiệp.
- Nhận xét chỉ dẫn cho kết quả công việc mang tính xây dựng của bạn ở mức bạn thấy mình được giúp đỡ.
- Tư vấn nghề nghiệp, sự nghiệp cho bạn và tài trợ các cơ hội, nước bước thăng tiến sẵn có trong tổ chức.
- Nếu bạn là nhân vật mới trong tổ chức, bạn cần sếp dẫn dắt cách vận hành công việc ở đây – văn hóa- những quy luật bất thành văn và những điều cấm kỵ đang tồn tại ở mọi tổ chức.
- Quy luật về Bộ Quần Áo của Hoàng Đế: Chúng ta thường bị đe dọa bởi quyền lực của kẻ khác và đối mặt áp lực với các ý kiến của đồng nghiệp rằng ta lờ đi hay triệt tiêu các quan điểm mà tri kiến mách bảo ta. Nên nếu bạn không muốn làm nạn nhân của một ông chủ tồi – hay nói theo cách khác, một ông chủ tốt nhưng luôn giữ sự ghê gớm trong bóng tối, --thì bạn phải bảo vệ lòng tự trọng và sự liêm chính của mình bằng việc biết làm thế nào để bật ngược lại sếp, biết cách nói với sếp rằng họ đang sai, đang đi xuống và đi nhầm đường. Rất nhiều công ty sa sút vì thiếu nhiều bộ óc (trí tuệ) hơn là thiếu sự khôn ngoan. Trí tuệ là cần thiết đối với một nhà lãnh đạo ở vị trí cao, nhưng thế thôi chưa đủ. Sự can đảm và khôn khéo để biết khi nào và làm thế nào đẩy sếp ngược lại là điều tạo ra sự khác biệt giữa những người tài giỏi và những người đủ tốt. Vì sự tốt đẹp của ông chủ, vì lợi ích của doanh nghiệp, và vì ý thức xứng đáng của cá nhân, lãnh đạo giỏi phải đủ gan nói cho sếp mình biết họ đang sai hoặc đang nhầm đường, lao dốc.
Trích dịch từ "50 nguyên tắc lãnh đạo của Micheal Feiner"
Nhật Quỳnh, Nhà sáng lập CRG GLOBAL
